Bronnen Tweede Wereldoorlog

Zelf onderzoek doen naar Delft in de Tweede Wereldoorlog? Het archief biedt volop mogelijkheden. De onderstaande literatuur en archiefstukken zijn, na reservering via onze website, in de studiezaal in te zien. Op de online beeldbank zijn afbeeldingen te vinden. Ze zijn voorzien van een auteursrechtelijk statement, zodat de gebruiker weet hoe het beeld gebruikt mag worden.

Hieronder een selectie van onze bronnen:

Algemeen

• Ach lieve tijd. 750 jaar Delft, de Delftenaren en hun oorlogen en rampen (Zwolle 1996)
• Joop W. de Blij, Oorlog en verzet in de Prinsestad. Een overzicht van de gebeurtenissen in Delft in en rond de bezettingstijd (Delft 2013, 3^e en uitgebreide druk)
• Horst G.O. Boelema, Delft in bezettingstijd 1940-1945 (Museum Prinsenhof 1990)
• Het Uur U. Drie maanden geschiedenis in en rond Delft (Delft 1946)
• Ingrid van der Vlis, ‘Stad in oorlog’, in: Vooruit met veel verleden. Geschiedenis van Delft vanaf 1795 (Zwolle 2016) 265-283
• Trudy van der Wees, Delft 40-45 (Zwolle/Delft 2015)

Strijd, oorlogsverrichtingen

• A. Feitsma, ‘Vrijwillig Landstormkorps Luchtafweerdienst 1939-1940’, Armamentaria. Jaarboek Legermuseum 1986-1987 (Delft 1988) 56-65
• G. Kunz, ‘De strijd rondom Delft in mei 1940’, in: H.L. Houtzager e.a. (red.), Facetten van Delft. Gedenkboek van Genootschap Delfia Batavorum 1935-1985 (Amsterdam 1985) 189-211
• A. Stel, Mobilisatie en oorlog Haarlem 1939-Delft 1940. De belevenissen van mijn vader Hendrik Stel: Hij sliep niet maar is in ’t licht ontwaakt (Emmen 2011)

Jodenvervolging

• Carla van Beers, Een schuilhuis in Delft (Den Haag 2017)
• Joep Wijnberg-Stroz en Marianka van Lunteren-Spanjaard, Blijvers en voorbijgangers. Joden in Delft, 1850-1960 (Kampen 1998)

Verzet

• Annie Huisman-van Bergen, De vervolgden. Jacht op twee Delftse studenten in 1941 (Amsterdam 1999)
• Annie Huisman-Van Bergen, ‘Omgekomen Delftse SSR-leden’, in: Derde Bulletin van de Tweede Wereldoorlog onder redactie van Perry Pierik en Martin Ros (Aspekt 2001) 185-218
• Piet van der Kruk, Delftse atletiekvereniging AV’40. 75 Jaar jong, een kroniek (Nootdorp 2015)
• Trudy van der Wees, ‘Het oorlogsverleden van AV’40. Sporten tijdens de Duitse bezetting’, in: Historisch Jaarboek Delft 2021 (Delft 2021) 83-96

Studentenleven

• Edmund Peter (Mom) Wellenstein e.a., Nummers die een ziel hebben. Persoonlijke ervaringen in Kamp Amersfoort, een concentratiekamp in Nederland (Amsterdam 2013)
• Onno Sinke, Loyaliteit in verdrukking. De Technische Hogeschool Delft tijdens de bezetting (Amsterdam 2012)
• Peyronne Solis-Valeton, Delftse student in oorlogstijd. Ervaringen van Josué Valeton als student, tewerkgestelde en onderduiker (Soesterberg 2016)

Lokaal bestuur

• Verslag van de handelingen van de gemeenteraad, 1940-1941
• Besluiten van de burgemeester, 1942-1945
• Verslag van de handelingen van de tijdelijke gemeenteraad, 1945-1946
• Archief 575. Gemeentepolitie, 1942-1948
  • 1-602 Correspondentie, 1942-1948
  • 633-647 Dag- en nachtrapporten, 1942-1948 (voor een deel digitaal beschikbaar) [link: https://zoeken.stadsarchiefdelft.nl/detail.php?nav_id=9-1&id=8185700] 

NSB

• Frans Kok, ‘Van studievriend tot doodsvijand. Hoe de levens van Willem Schermerhorn en Anton Mussert elkaar kruisten’, in: Jaarboek Delfia Batavorum 2016 (Delft 2017) 161-172

Arbeidsinzet

• Fred Jansen, De arbeidsinzet in Duitsland, 1942-1945. Het verhaal van een van zijn slachtoffers (Delft 1987)
• Bert Laren, Het verhaal van een dwangarbeider (Delft 1950)

Persoonlijke verhalen, dagboeken

• De bevrijding volgens ooggetuigen. 45 persoonlijke verhalen van Zuid-Hollanders (provincie Zuid-Holland 2020)
• Pauline Harmsen, ‘Zet hem op witte muizen’. Het dagboek van Sara Johanna Spijker als bron voor onderzoek naar het dagelijks leven in Delft tijdens de Tweede Wereldoorlog (ongepubliceerde scriptie 2013)
• Henk Nouens, Mijn bezette straatje (Delft 1995)
• Oorlogs-dagboek van E.M. (Bessy) Tutein Nolthenius, wonende op de Nieuwe Plantage te Delft over de periode januari 1944-september 1945 (Arnhem 2001)
• Corrie Peterse, Oorlogsdagboek 1945 (Delft 2001)
• Ingrid van der Vlis, ‘Het oorlogsdagboek van Stans Smits. Nooit verstuurde brieven naar Kiel’, in: Historisch Jaarboek Delft 2021 (Delft 2021) 99-114
• Mariska van Vondelen, Hongerkind (Zoetermeer 2013)
• M.M. van Winden-Tetteroo (samenstelster), Mijn dagboek. Oorlogskroniek van Kees Tetteroo (Zaltbommel 2007)

 

• Archief 464. Familie Van Berckel
  • 758 Oorlogsherinneringen van een dorpsburgemeester, door N.N., z.d. [na 1945]
• Archief 598. Losse aanwinsten Delft
  • 554-556 Dagboeken van S.J. Spijker, 1940-1945
  • 1715 Dagboeken van H.I. van Scheepen, 1944 september – 1945 mei
• Archief 679. R.L.A. Schoemaker
  • 1 Dagboek, geschreven tijdens zijn gevangenschap, 1941-1942
  • 2 Afschriften van het dagboek, geschreven tijdens zijn gevangenschap, 1941-1942
• Archief 699. Familie Van der Goes
  • 306 Dagboek van Marinus van der Goes, 1942-1943
• Archief 747. Collectie losse aanwinsten Rijswijk
  • 78 Dagboek van Rob Steinbruch, 1944-1945

Oorlogs- en verzetskranten

Digitaal doorzoekbaar op www.delpher.nl:

• Delftsche Courant, nieuwsblad voor Delft en Delfland (2-1-1940 t/m 3-5-1945)
• Nederlandsch nieuws, uitgave van het Oranje-bulletin voor Delft en omstreken (15-12-1944 t/m 2-5-1945)
• De Oprechte-Delftenaar, periodiek onder Delftsche studenten (20-12-1941)
• Trouw, speciale uitgave voor Delft en omstreken (6-1-1945 t/m 11-5-1945)
• Veritas, mededelingenblad voor Delft en omstreken (9-2-1944 t/m 12-10-1945)
• Zuid-Hollandsch dagblad, waarin opgenomen De Leidsche courant, Nieuwe Delftsche courant en De Westerbode (1-4-1944 t/m 30-12-1944)

In de studiezaal aan te vragen:

• De Prinsestad, voor orde, recht en opbouw. Orgaan van de Vereeniging van oud-politieke gevangenen te Delft (1945-1952)
• Veritas, mededelingenblad voor Delft en omstreken (1945-1946)
• Archief 598. Losse aanwinsten
  • 847 Nederlandsch Nieuws uitgave van het Oranje-bulletin voor Delft e.o. (1944-1945)
  • 848 Oranje-bulletin, uitgave voor Den Haag e.o. en Delft (1944-1945)
  • 849 Nieuwe Delftsche Courant (1940)
  • 852 Vrij Nederland (1941-1945)
  • 853 Trouw (1943-1945)
  • 854 Het Nieuws (1944-1945)
  • 855 De vliegende Hollander, verspreid door de geallieerde luchtmacht (1944-1945)
  • 856 Telegraaf (1940, 1944-1945)
  • 857 Algemeen Handelsblad (1940-1941)
  • 858 Het Vaderland (1940, 1942-1945)
  • 859 De Wervelwind, maandblad voor vrijheid, recht en waarheid, verspreid door de R.A.F. (1942-1943)
  • 860 Het Dagblad, onafhankelijk orgaan in bezet Nederlands gebied (1944-1945)
  • 861 Het Parool (1943-1945)
  • 862 De Ploeg (1944-1945)
  • 863 Je Maintiendrai (1944-1945)
  • 864 De Toekomst (1944-1945)
  • 865 De Waarheid (1944-1945)
  • 866 Houdt stand (1945)
  • 867 Ons Volk (1944-1945)
  • 868 De Gids (1944-1945)
  • 869 Op Wacht voor God, Nederland, Oranje (1944)
  • 870 Den vaderlant ghetrouwe (1945)
  • 871 Slaet op den trommel (1942, 1944)
  • 872 Kerkelijke mededelingenbladen (1940-1945)

 

Verder zoeken?

www.beeldbankwo2.nl – beeldmateriaal uit diverse collecties, o.m. ook foto’s van Delft die door de Fotodienst van de Binnenlandse Strijdkrachten zijn gemaakt en voor Het Uur U zijn gebruikt

www.delpher.nl – historische boeken, kranten en tijdschriften digitaal doorzoekbaar

www.nimh.nl – Nederlands Instituut voor Militaire Historie

www.nmm.nl – Nationaal Militair Museum

www.niod.nl – Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies

www.oorlogsbronnen.nl – zoekpagina voor collecties van musea, archieven, bibliotheken en herinneringscentra