121 jaargangen

Als in 2001 het laatste nummer van De Fabrieksbode verschijnt, staan er 121 jaargangen op de teller. Daarmee weet het tijdschrift een plekje te veroveren in het Guinness Book of Records, het is het langst onafgebroken verschenen bedrijfsblad ter wereld.

Wie meteen denkt aan een glossy met louter zakelijke verhalen over het bedrijf komt zeker in de eerste jaargangen bedrogen uit. Oprichter Jacques van Marken wil met dit blad de afstand tussen directeur en arbeiders verkleinen. Hij schrijft over wat er in de Gist- en Spiritusfabriek gebeurt en besteedt daarnaast minstens zoveel redactionele ruimte aan vaderlijke raadgevingen. Dat kan gaan over zijn visie op het wereldnieuws, maar ook over de juiste manier waarop een woning schoongehouden wordt.

Met het bedrijfsimperium van Van Marken groeit De Fabrieksbode mee. Ook het personeel van Calvé, de Lijm- en Gelatinefabriek en Van Markens Drukkerij-Vennootschap ontvangt iedere zaterdag een gratis exemplaar. Het gezamenlijke streven staat jarenlang in de kop van het blad vermeld: ‘De fabriek voor allen, allen voor de fabriek’, aangevuld met leuzen als ‘met elkaar, voor elkaar’, ‘eendracht maakt macht’ en ‘door den arbeid, aan den arbeid’.

Als hoofdredacteur Jacques van Marken in 1906 overlijdt, verdwijnt de persoonlijke noot. De afstand tussen auteur en lezer neemt toe. Desalniettemin blijft het blad in een behoefte voorzien. Bij de verzender, maar ook bij de ontvanger. Uit latere lezersonderzoeken blijkt dat zelfs gepensioneerden graag blijven meepraten. De frequentie neemt wel af: van wekelijks via tweewekelijks naar maandelijks. De Lijm- en Gelatinefabriek valt af, evenals Calvé. Als de Gist in 1998 ook nog eens opgaat in DSM betekent dit echt het einde van het oeroude Delftse personeelsblad.