De laatste kloosterzuster – Stadsarchief Delft
Akte waarbij 42 voormalige kloosterzusters erkennen dat zij hun persoonlijke eigendommen hebben ontvangen van hun mater, 1581 (Archief 444, inv.nr 61)

Akte waarbij 42 voormalige kloosterzusters erkennen dat zij hun persoonlijke eigendommen hebben ontvangen van hun mater, 1581 (Archief 444, inv.nr 61)

De zuidvleugel van het voormalige Sint-Agathaklooster omstreeks 1921, dan in gebruik als militair hospitaal; foto H.H. Noosten (TMS 108300)

De zuidvleugel van het voormalige Sint-Agathaklooster omstreeks 1921, dan in gebruik als militair hospitaal; foto H.H. Noosten (TMS 108300)

22 maart 2024:

De laatste kloosterzuster

Soms moet je een ogenschijnlijk dorre tekst even op je in laten werken om te beseffen hoe ingrijpend de inhoud eigenlijk is. Dat geldt zeker voor deze akte, die notaris Wouter van Wijck op 10 juni 1581 opmaakt in het negen jaar eerder opgeheven Sint-Agathaklooster. Hierin verklaren 28 met naam en toenaam genoemde zusters, mede namens 14 afwezigen, dat zij alles hebben ontvangen wat hun toekomt. Na bijna twee eeuwen komt daarmee een einde aan het kloosterleven op deze plek.

Het is de bezegeling van een proces dat begint als Delft zich in juli 1572 aansluit bij de Opstand tegen Spanje en de kloosters worden opgeheven. Veel kloosterlingen wijken uit naar katholiek gebleven streken, bijvoorbeeld de Zuidelijke Nederlanden. Anderen blijven hier, misschien in de hoop dat het tij nog eens zal keren. Voor zover hun klooster niet is gesloopt, mogen zij er blijven wonen, anders moeten zij elders woonruimte huren of intrekken bij familie. De kloostergoederen komen onder beheer van de Staten van Holland. Uit de opbrengsten ontvangen de voormalige kloosterlingen levenslang een alimentatie, wat overblijft wordt besteed aan de financiering van de oorlog.

Sint-Agatha is het grootste klooster van Delft. Midden vijftiende eeuw wonen er bijna 150 zusters, in 1551 nog altijd 80. En nu, in 1581, zijn er nog 42 over, plus hun overste Reimburg Christiaansdochter. Hun klooster is de residentie van Willem van Oranje, maar zij mogen de zuidelijke vleugel bewonen. Reimburg heeft zich veel moeite getroost om de alimentaties los te krijgen van de Staten van Holland en beheert het uitgekeerde kapitaal. Maar in de akte van Wouter van Wijck zetten de zusters definitief een punt achter hun leven in gemeenschap van goederen. De pot wordt verdeeld en voortaan ontvangt elke zuster de uitkering zelf. Geleidelijk aan sterft het klooster uit. Op 1 januari 1640 overlijdt de laatste zuster van Sint-Agatha, voor zover bekend zelfs de allerlaatste Delftse kloosterlinge: jonkvrouwe Anna van Merwe, op de gezegende leeftijd van honderd jaar.

Inloggen
Share
Tweet
Share