Avonturiers op de fiets

Deze mannen zijn misschien niet direct de influencers van hun generatie, ze gaan wel met hun tijd mee. Als deze foto’s kort na 1900 gemaakt worden, staan ze symbool voor vernieuwing en vooruitgang. Een ongedwongen portret met een avontuurlijk vervoersmiddel, dat zijn twee nieuwe fenomenen ineen.

Een fiets op zichzelf is niet meer opzienbarend rond de eeuwwisseling. Al bij de eerste Nederlandse wielerwedstrijd in 1885 doet Pim Kiderlen mee, gewaardeerd lid van de Delftsche Studenten Vélocipède Club. Kiderlen is succesvol in races op de vélocipède, zo’n gevaarte met een enorm hoog voorwiel. De vijf jaar later opgerichte Delftsche Wielerclub Periculum in mora (in getalm schuilt gevaar), kortweg PIM, is een verwijzing naar deze fietsende pionier.

De populariteit van de fiets neemt toe als vanuit Engeland de rover safety wordt geïntroduceerd, een fiets met twee gelijke wielen – ongeveer het model fiets zoals we dat nu kennen. Als John Boyd Dunlop ook nog eens de luchtband uitvindt, is het succes niet meer te stuiten. Rond 1900 verrijzen overal in het land rijwielscholen en verschijnen ook in het Delftse straatbeeld steeds meer fietsen. Wie zich zo’n hypermoderne fiets kan veroorloven, gaat er graag mee op de foto.

Ook zo’n foto is nog betrekkelijk nieuw. Er werken al diverse fotografen in de stad, maar hun diensten zijn alleen voor mensen met een dikke portemonnee. Het Delftsch Studenten Corps bijvoorbeeld heeft een eigen vaste fotograaf, Corpsfotograaf J.C.C. Witte. Daarnaast heeft Witte vanaf 1904 een fotoatelier aan de Coenderstraat. Voor speciale gelegenheden komen gezinnen naar zijn studio om een portret te laten maken, opgedirkt en opgedoft. Veel vroege fotoportretten lijken daardoor op elkaar, ook omdat de kwaliteit van de foto’s nog niet optimaal is.

Aan het begin van de twintigste eeuw komt daar verbetering in. Dat leidt tot ietwat bijzondere advertenties in de Delftsche Courant over foto’s van Witte die ‘van een onverbeterlijk sprekende gelijkenis’ zijn. Een andere advertentie rept over ‘geen wezenloos beeld, maar een foto die leeft’. Naar huidige maatstaven staan de mannen nog steeds wat stijfjes op de foto. In hun tijd is zo’n kiekje met een fiets – al is het dan voor een standaarddecor – uiterst modern. Hier staan twee hippe trendvolgers op de foto, avontuurlijk en ongedwongen.