Familie in oorlogstijd

De gewoonheid straalt van deze foto af: een vader leest zijn kinderen voor. Het wordt pas ongewoon als we ons realiseren dat de foto gemaakt is in 1941. Peter Odijk legt dit huiselijke tafereel vast op verzoek van de vader: François Gerard Waller (1895-1974). Misschien vraagt hij dat wel om te laten zien dat het dagelijks leven onder de Duitse bezetting óók gewoon doorgaat.

François Waller studeert in 1922 af als biochemicus aan de Technische Hogeschool en komt te werken bij de Gist- en Spiritusfabriek. Zijn vader is daar president-directeur, dus zijn bedje is gespreid. Een jaar later trouwt hij met Aline Jeanne Marie de Vries met wie hij een zoon en twee dochters krijgt. Het gezin woont op Klein Vrijenban 4, tegenover de Calvéfabriek op de strook grond van de Nieuwe Plantage naar de Vrijenbansekade. Als de oorlog uitbreekt, zit Waller in de directie van de Gist- en Spiritusfabriek.

Waller geeft in 1941 de fotograaf-kunstenaar Peter Odijk opdracht een serie foto’s van zijn gezin te maken. Odijk is een gewild portrettist. In een atelier aan de Vlamingstraat ontvangt hij de gegoede clientèle die hem opdrachten geeft voor foto’s en schilderijen. Het lijkt misschien wat wereldvreemd om onder deze omstandigheden een fotoreportage te laten maken. Uit niets blijkt dat buiten deze huiselijke kring de oorlog ook nog eens voortwoedt. Waller is echter minder naïef dan het lijkt. Hij staat bekend als een optimistische en zorgzame man, maar ook als een onverbeterlijke doorzetter. In dezelfde periode werkt Waller bij de Gist- en Spiritusfabriek in het diepste geheim aan een manier om penicilline te bereiden onder de codenaam Bacinol. In 1945 lukt het de fabrikant om een productielijn voor dit belangwekkende medicijn op te zetten.