Feest met een oranje randje – Stadsarchief Delft
Jan Heesterman, Affiche voor de gondelvaart voor Vereniging Oranjedag, 1920 (TMS 65358)

Jan Heesterman, Affiche voor de gondelvaart voor Vereniging Oranjedag, 1920 (TMS 65358)

Jan Heesterman, Affiche voor het bloemencorso voor Vereniging Oranjedag, ca. 1920 (TMS 65354)

Jan Heesterman, Affiche voor het bloemencorso voor Vereniging Oranjedag, ca. 1920 (TMS 65354)

24 maart 2023:

Feest met een oranje randje

Dictatoriaal regeren en dikdoenerij. Zo kenschetsen de leden het bestuur van de Vereniging Oranjedag in 1938. ‘Oranjedag dient gereorganiseerd’ kopt de Delftsche Courant. Waar is de saamhorigheid van het begin gebleven? In 1908 loopt heel Delft nog uit voor de eerste gondelvaart van deze club.

De Delftse Vereniging Oranjedag ontstaat in 1907 om het tienjarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina in september 1908 luister bij te zetten. Een paginagrote advertentie in de krant biedt een opsomming van het programma. De Delftenaren starten met een reveille, er zijn zanguitvoeringen van diverse koren, er vindt een schietwedstrijd plaats, gymnastiekverenigingen geven demonstraties en muziekkorpsen laten van zich horen. Als hoogtepunt is er ’s avonds een gondelvaart over het Rijn-Schiekanaal. Met een fakkeloptocht lopen de deelnemers voor de afsluiting naar de Stadsdoelen waar tijdens een ‘gezellig samenzijn’ de prijzen voor de mooist versierde vaartuigen worden uitgereikt.

Het feestje bevalt goed. Voortaan verzorgt Vereniging Oranjedag bijna jaarlijks activiteiten op de verjaardag van Wilhelmina. Tijdens de Eerste Wereldoorlog ligt de organisatie even stil om vanaf 1919 met grote kracht terug te keren. Kunstenaar Jan Heesterman krijgt de opdracht om aansprekende affiches te maken. De gondelvaart breidt uit met boten van Delftse bedrijven en verenigingen. De stoomboot van de Constructiewerkplaatsen maakt indruk, evenals de sloep van de Delftsche Groenteveiling waar tussen de bossen wortelen en rijen kroten ‘honderden en honderden’ lampjes schitteren.

Het bestuur is succesvol en laat zich wellicht daarom in slaap sukkelen. Aan het programma verandert weinig en nieuwe ideeën worden weggewimpeld. Delftenaren uiten openlijk kritiek in de krant. Waarom is het eindfeest alleen voor leden? Hoe kan het dat de geboortefeesten voor Beatrix in Den Haag en Rotterdam uitbundiger waren? En houdt de organisatie wel rekening met bakkers die niet zo makkelijk een vrije dag kunnen opnemen?

De toenemende kritiek ten spijt blijft Vereniging Oranjedag tot aan de Tweede Wereldoorlog grootschalige festiviteiten organiseren. Na de oorlog verdwijnt de vereniging. Of dat onder druk van kritische leden gebeurt, is het uitzoeken waard. En dat treft, want het archief zit bij het Stadsarchief, inclusief al die mooie affiches. Wie neemt de handschoen op?

Inloggen
Share
Tweet
Share