Documentatieverzameling nr. 303, partijprogramma Centrumdemocraten 1994, de originele versie (Bibliotheek)
Documentatieverzameling nr. 303, partijprogramma Centrumdemocraten 1994, de gekuiste versie (Bibliotheek)
20 december 2023:
In beslag genomen
‘Oost west thuis best.’ Het is de verkiezingsslogan van de extreemrechtse Centrumdemocraten in 1994. Nu misschien niet zo opzienbarend, toen het brandpunt van verhitte discussies. Bij de presentatie van de verkiezingsprogramma’s voor de gemeenteraadsverkiezingen in dat jaar legt de politie beslag op het partijprogramma van de Delftse Centrumdemocraten. Ook pamfletten worden ingenomen. De politie doet dit op grond van artikel 137d uit het Wetboek van Strafrecht: het aanzetten tot vreemdelingenhaat. Leuzen als ‘Vol is vol, stop de vreemdelingenstroom’ en ‘Stoppen met een anti-Nederlanderbeleid’ rechtvaardigen een verbod, dat beaamt de officier van justitie.
De aantijging staat niet op zichzelf. De Centrumdemocraten, en eerder de Centrumpartij, beide onder leiding van Hans Janmaat worden in de jaren tachtig en negentig naar verluidt zo’n driehonderd keer gedaagd vanwege aanzetten tot vreemdelingenhaat. Vaak wordt de partij vrijgesproken. De kiezer beloont overigens de commotie rondom de partij. De Centrumdemocraten komen in 1994 met drie zetels in de Tweede Kamer en met twee zetels in de Delftse gemeenteraad, om daar na vier jaar overigens vrij geruisloos weer uit te verdwijnen.
Dat niet iedereen zich aan de idealen van deze groepering wil branden, blijkt alleen al uit het partijprogramma. In het Delftse blaadje staan achterin excuses van de auteurs over de eenvoud van het drukwerk: ‘De reden hiervan is dat wij in en buiten Delft geen drukker konden vinden die het aandurfde ons drukwerk te verzorgen.’ En dan wordt het ook nog eens in beslag genomen… Lijsttrekker G.J.A. van der Spek en zijn zus W. van Es-Van der Spek zijn echter niet voor één gat te vangen. Van Es kondigt in de Delftsche Courant aan dat zij de bewuste passages in de programmaboekjes heeft afgeplakt. Dat dit ook daadwerkelijk gebeurt, blijkt uit de documentatieverzameling van het Stadsarchief. In de map ‘Centrumdemocraten’ zitten beide versies van het partijprogramma: in het ene zijn de gewraakte passages onderstreept, in het andere zijn ze afgeplakt.