Regententrots – Stadsarchief Delft
Namen en wapens van de leden van de veertigraad sinds 1476; gravure door Hendrik de Leth op basis van gegevens van Willem van der Lely, 1738 (TMS 114611)

Namen en wapens van de leden van de veertigraad sinds 1476; gravure door Hendrik de Leth op basis van gegevens van Willem van der Lely, 1738 (TMS 114611)

Het wapen van Willem van der Lely (TMS 114611, detail)

Het wapen van Willem van der Lely (TMS 114611, detail)

21 april 2021:

Regententrots

Op 24 november 1772 krijgen de burgemeesters bezoek van Dirk van Heemskerk van Beest. Hij komt namens zijn zuster Geertruid, de weduwe van meester Willem van der Lely. Die was vier jaar burgemeester geweest en liefst 21 jaar tresorier en hij bekleedde nog tal van andere openbare ambten. Naast al die bestuursfuncties en zijn werk als advocaat en notaris vond hij bovendien tijd voor zijn hobby’s: hij was namelijk een verwoed tekenaar, genealoog en verzamelaar van historische gegevens.

Namens de weduwe biedt Van Heemskerk de burgemeesters een deel van Van der Lely’s omvangrijke nalatenschap aan. Zo schenkt zij een foliant met tekeningen en afschriften van inscripties op zerken en grafmonumenten in de Delftse kerken. Verder twintig boeken met ongeveer 11.000 familiewapens van de regenten van de voornaamste Hollandse steden en waterschappen. En een handschrift met de kwartierstaten van alle circa 230 Delftse veertigraden sinds 1672.

De burgemeesters krijgen ook de vier koperplaten van een enorme gravure met de namen en wapens van alle leden van de veertigraad van Delft sinds dit orgaan in 1476 werd ingesteld. Hij is gemaakt door Hendrik de Leth naar gegevens van Willem van der Lely. Het Stadsarchief bezit een fraai ingekleurd exemplaar van deze wapenkaart, meer dan een vierkante meter groot. Er staan liefst 543 wapentjes op; slechts vijf schildjes zijn blanco omdat zelfs Van der Lely niet kon achterhalen welk wapen de betreffende personen voerden.

De burgemeesters zijn zeer in hun nopjes met deze schenking. Omstandig prijzen zij de werklust en de deskundigheid van de maker van al dit moois. Zij vragen Van Heemskerk hun dank over te brengen aan de weduwe. Zodra hij de kamer heeft verlaten, besluiten zij om het niet bij woorden te laten. Geertruid krijgt levenslang vrijstelling van stedelijke accijnzen, een gunst die normaliter alleen wordt verleend aan de weduwe van een burgemeester die overlijdt in functie. Verder ontvangt zij een zilveren dienblad met het stadswapen, gemaakt door de vooraanstaande zilversmid Dirk van de Goorberg. Het is een kostbaar geschenk: de rekening bedraagt liefst 404 gulden.

De burgemeesters laten een mahoniehouten kastje maken om de manuscripten in te bewaren. Ze mogen worden geleend door de veertigraden. Van die gelegenheid is druk gebruikgemaakt. Bladeren in een boek met je eigen wapens en die van je roemrijke voorgeslacht – welke regent wil dat nu niet?

Inloggen
Share
Tweet
Share