Stoomwasserijen

Schoorsteenpijpen en de witte was vormen geen voor de hand liggende combinatie. Althans, nu niet. Aan het begin van de twintigste eeuw adverteren wasserijen juist met deze nieuwe verworvenheid. Traditionele wasserijen gaan over op stoomwasmachines die zij – heel praktisch – in Delft kunnen aanschaffen. Machinefabriek Reineveld is marktleider voor de centrifuges en pompen.

De wasserijen zijn opvolgers van de eeuwenoude blekerijen, bedrijven die over het algemeen net buiten de binnenstad liggen. Dat zien we goed terug in de vestigingsplekken van de stoomwasserijen. Kort na de Tweede Wereldoorlog telt Delft er elf: vier aan de Oostsingel, vijf aan de Hugo de Grootstraat en twee langs de Spoorsingel en de Paxlaan.

Arie van Osselen heeft aan het eind van de negentiende eeuw nog een traditionele blekerij aan de Oostsingel. Door mechanisatie transformeert zijn bedrijf tot een wasserij en stomerij. In 1906 voert hij vol trots de naam De Delftsche Stoomwas in, waarschijnlijk de eerste die deze nieuwigheid in Delft hanteert. In de jaren twintig stappen meer wasserijen over. Onder meer De Witte Leeuw en Welgelegen dragen dat ook in hun advertenties uit: rokende pijpen als teken van vernieuwing.

In de jaren dertig zorgt Van Osselen weer voor een innovatie. Het bedrijf gebruikt een nieuw soort mangel die ervoor zorgt dat ‘de gewasschen goederen gedroogd en tegelijkertijd gestreken’ worden. Dat klinkt als muziek in de oren van veel huisvrouwen. De Witte Leeuw haakt daar in 1939 met een nieuwe advertentiecampagne op in. Het bedrijf introduceert ‘mijnheer Jonas Secuur’ die uiteraard op een schone was toeziet én op de gezinsuitgaven let. In de jaren zestig krijgen de stoomwasserijen serieuze concurrentie. Niet zozeer van elkaar, maar van de wasmachine. Zodra dit huishoudelijk apparaat binnen het bereik van steeds meer gezinnen komt, is het snel gedaan met de stoomwasserijen.