Van bier naar brandewijn

De voorname Delftse familie Van Berckel was eeuwenlang actief in de biernijverheid, de kurk waarop de lokale economie dreef tot het begin van de Tachtigjarige Oorlog. Toen in de zeventiende en achttiende eeuw het aantal brouwerijen zienderogen afnam, waren het de Van Berckels die ‘de gemene brouwers’ mobiliseerden in een poging om het verval te keren. Samen kochten zij bedrijven op die in financiële problemen waren geraakt, om ze vervolgens te ontmantelen. Dit lot trof in de achttiende eeuw bijvoorbeeld de brouwerijen De Sterre en De Drie Zonnen (1700), Het Luiksche Wapen (1727), De Dubbelde Sleutels (1732), De Drie Hoefijzers (1736), De Starre (1753) en De Roode Leeuw (1762). Om het marktaandeel van de overblijvende ondernemingen op peil te houden of zelfs te laten groeien, bepaalden ‘de gemene brouwers’ bij de verkoop van de panden dat er nooit meer een brouwerij in mocht worden gevestigd.

Ironisch genoeg had Delfshaven inmiddels een voorsprong op zijn moederstad Delft waar het ging om drankproductie. Het stadsbestuur had de oprichting van brouwerijen in Delfshaven altijd verboden om te voorkomen dat die de in Delft gevestigde brouwers concurrentie zouden aandoen. Brandewijn en jenever mochten daar echter wel worden vervaardigd. Delfshaven liftte mee op het succes van deze bedrijfstakken in Schiedam en groeide en bloeide als nooit tevoren. Steeds meer Delftse brouwers kozen eieren voor hun geld en bouwden hun bedrijf om zodat ook zij sterke drank konden gaan maken. Uiteindelijk ging ook de familie Van Berckel overstag. In januari 1773 kreeg Adrianus van het stadsbestuur toestemming tot het uitbreken van brouwerij De Papegay aan de Oude Delft, vlakbij de Kethelpoort. Een maand later vroeg hij vergunning om op datzelfde terrein een branderij te stichten. De ontwerptekening is zelfs bewaard, in mooie zachte pastelkleurtjes, waardoor je bijna zou vergeten hoe verwoestend het product van zo’n bedrijf kon zijn.