Vervolging van homosexuelen

In 1730 komt de Delftse schout Jacob van Wouw in een wel heel bijzondere situatie terecht. Normaal gesproken is hij degene die wetsovertreders oppakt en in staat van beschuldiging stelt. Hij treedt dan op als eiser, waarna de schepenen het vonnis vellen. Maar nu wordt hij zelf vervolgd. Hij zou zich schuldig hebben gemaakt aan seksuele omgang met andere mannen.

De zaak is aan het rollen gebracht in Utrecht. Daar is in het voorjaar van 1730 een omvangrijk netwerk van homoseksuelen opgerold. In de daar afgelegde bekentenissen vallen ook de namen van personen in andere plaatsen, waaronder Delft. Binnen enkele maanden worden verspreid over het land ruim 350 mannen en jongens gedagvaard wegens de ‘gruwelijke sonde van sodomie’. Op dit vergrijp staat in die tijd de doodstraf. Uiteindelijk worden in totaal 82 betrokkenen geëxecuteerd.

Het Hof van Holland, de gewestelijke rechtbank, stelt arrestatiebevelen op tegen veertien Delftenaren. Omdat de schout zelf een van de beklaagden is, wordt de lijst toegestuurd aan diens plaatsvervanger Reyer van der Burch. Van Wouw en negen anderen krijgen op de een of andere manier lucht van wat hen boven het hoofd hangt en weten te vluchten. De overige vier staan in juli terecht. Drie van hen krijgen de doodstraf door ophanging, de vierde wordt 25 jaar opgesloten in het tuchthuis aan de Geerweg en vervolgens voor 25 jaar verbannen uit Holland.

Opvallend is dat ook hooggeplaatste personen openlijk worden beschuldigd. Je zou bijna gaan denken dat de vervolging bedoeld is als een aanval op de heersende regentenklasse. Die is dan echter wel mislukt. Jacob van Wouw ontsnapt via Maassluis naar Brabant of Zierikzee, ondanks verwoede pogingen van het Hof van Holland om hem te onderscheppen. Ook schepen Cornellis della Faille ziet kans uit handen van justitie te blijven. Beiden worden door de Delftse schepenbank veroordeeld tot eeuwige verbanning. De hoge heren weten levend te ontkomen, de strop is voor de kleine luiden.