Middeleeuwse klanken

Horen hoe een middeleeuws document uit het Sint-Agathaklooster klinkt? Dat kan tegenwoordig allemaal. Klik op deze link en u hoort het stuk dat hier is afgebeeld.

Het lied is onderdeel van een perkamenten handschrift met de liturgie voor het opnemen van zusters in de orde waartoe Sint-Agatha behoort. De Latijnse tekst drukt precies uit wat zo’n intrede betekent. Regnum mundi et omnem ornatum saeculi contempsi propter amorem Domini mei Jesu Christi. Dat betekent: ‘Ik heb de heerschappij van de aarde en alle schoonheid van de wereld verzaakt omwille van de liefde van mijn heer Jezus Christus.’

De band van het boekje bestaat uit fraai gestempeld leer. De voor- en achterzijde zijn versterkt met eikenhouten ‘platten’. Binnenin is tweemaal expliciet vermeld dat het eigendom is van het Sint-Agathaklooster. Maar ook zonder zo’n notitie zou je dat kunnen vermoeden op basis van de zogenaamde litanie, de lijst van heiligen van wie voorbede wordt gevraagd. Die zijn ingedeeld in groepen en bij de heilige martelaressen is de eerste plaats ingeruimd voor Agatha, de patrones van het klooster. De zusters kiezen die naam als eerbetoon aan hun eerste mater of overste, de weduwe Aleid Buser, of liever: haar dochter. Die heet Agatha, treedt net als haar moeder in en volgt haar in 1409 op als leidster van de gemeenschap.

Eigenlijk is het een wonder dat dit handschrift bewaard is gebleven. Het dateert namelijk uit de vijftiende eeuw en overleeft dus de stadsbrand van 1536, die het klooster in de as legt. Het belandt in de negentiende eeuw in het Stadsarchief Delft, waar het sindsdien zorgvuldig wordt bewaard. In 2003 organiseert het Prinsenhof een tentoonstelling over de geschiedenis van het klooster. Bij die gelegenheid wordt de muziek uit dit manuscript onderzocht en Regnum mundi uitgevoerd door het Trigon Ensemble onder leiding van Margot Kalse. Dankzij internet kunnen we er nog dagelijks van genieten.