Antiek orgel te koop – Stadsarchief Delft
Johannes Bosboom, Orgel in de Oude Kerk, vlak voor de sloop in 1856 (TMS 63457)

Johannes Bosboom, Orgel in de Oude Kerk, vlak voor de sloop in 1856 (TMS 63457)

C.G.F. Witte, Ontwerptekening nieuw orgel Oude Kerk, 1854 (TMS 65681)

C.G.F. Witte, Ontwerptekening nieuw orgel Oude Kerk, 1854 (TMS 65681)

17 februari 2023:

Antiek orgel te koop

Overwegen de twee personen op dit werk een bijzondere aankoop? Johannes Bosboom schildert het tafereel in 1856, het jaar waarin het orgel van de Oude Kerk in de verkoop gaat. Kopers kunnen zich melden bij de veiling in het Heerenlogement bij de Haagpoort.

Dit werk van Johannes Bosboom toont het orgel van de Oude Kerk dus op een cruciaal moment. Nog datzelfde jaar wordt het complete instrument met alle toebehoren, ‘pijpwerk, windladen, blaasbalgen en windleider’, van de muur gehaald. De Nederlandse hervormde gemeente neemt er afscheid van, maar lijkt niet echt weemoedig. Het oude orgel heeft zoveel gebreken dat alleen zeer ervaren organisten ermee uit de voeten kunnen.

Het Stadsarchief bezit dit eerbetoon aan het oude orgel, maar beheert ook de bouwtekeningen voor de opvolger. Al in 1854 circuleert er een ontwerptekening van een nieuw instrument, van de hand van Christian G.F. Witte. Drie jaar later voltooit hij het orgel dat in een speciale dienst jubelend wordt ingewijd. Bijzonder op deze 13 september 1857 is ook dat de kerk voor het eerst geheel met gaslampen is verlicht. De meeste eer gaat echter naar het Witte-orgel dat met 2.832 pijpen ‘diep en krachtig, dan weder zacht en vloeijend’ door de kerk weergalmt. Dit instrument is bedoeld om vol en monumentaal te klinken, en dat doet het. Wie dat wil ervaren, hoeft slechts de Oude Kerk binnen te lopen tijdens een orgelconcert. Met de bouwtekening in de hand zijn er misschien kleine wijzigingen te ontdekken, maar veel wijkt het ontwerp niet af van het orgel zoals het nu nog in de kerk aanwezig is.

Inloggen
Share
Tweet
Share