Daar zit in muziek in

Een anonieme gift uit 1901 levert het Stadsarchief negentien katernen bladmuziek op met in totaal 1560 composities, grotendeels met de hand geschreven. Dat moet wel het werk zijn van een zeer ijverige musicus.
In dit geval zijn het er zelfs twee: vader en zoon Johannes en Frederik Berghuys.

De uit Zutphen afkomstige Johannes Berghuys (1724-1801) is zeventien jaar oud als hij solliciteert naar de post van beiaardier en organist van de Nieuwe Kerk. De beoordelaars kijken verwonderd op: ‘Jongentje, komt gij ook mede spelen?’ Als zij hem horen, verstomt het commentaar. De uitzonderlijk muzikale Berghuys bespeelt voortaan het orgel tijdens de kerkdiensten, verzorgt driemaal in de week een uur carillonspel en houdt toezicht op alle uur- en speelwerken van de stad. Berghuys is tot buiten Delft befaamd als beiaardier.

Zoon Frederik Berghuys (1762-1835) erft het talent van zijn vader. Op veertienjarige leeftijd wordt hij tweede beiaardier, later volgt hij zijn vader op. Net als bij Johannes ligt zijn hart meer bij het carillon dan bij het orgel. Bij de dood van Frederik, die altijd ongehuwd is gebleven, gaat een groot deel van zijn vermogen naar de Kamer van Charitate. De inventaris van zijn boedel toont een musicus in hart en nieren: acht pianofortes, zes violen, enkele fluiten en een grote hoeveelheid muziek. Die laatste partij lijkt vrijwel ongeschonden in het archief te zijn beland.

Het merendeel van de boekjes bevat voor het carillon bewerkte muziek. Stemmig, hoogdravend en vroom? Niet per se. In de schriften staan alle mogelijke muzieksoorten, van sonates en ouvertures tot volkswijsjes en dansmuziek. Deze pagina bijvoorbeeld laat een deel van La Fausse Magie zien, een achttiende-eeuwse komische opera van de dan populaire André Ernest Modeste Grétry (1741-1813). ‘Valse magie’, dat lijkt niet de eerste keus van de predikant te zijn. Nu scheelt het natuurlijk dat er niet bij gezongen wordt. Anders zouden de in de boekjes opgenomen ‘Wie wil er mijn marmotje zien’ en ‘Kees mijn Vrijer’ vermoedelijk ook niet door de ballotage zijn gekomen.