De Delftse Donderslag – Stadsarchief Delft
Tekening door Simon Fokke van de ravage na de ontploffing van het kruithuis, naar een schilderij van Egbert van der Poel, 18e eeuw (TMS 79494)

Tekening door Simon Fokke van de ravage na de ontploffing van het kruithuis, naar een schilderij van Egbert van der Poel, 18e eeuw (TMS 79494)

28 juni 2023:

De Delftse Donderslag

Dominee Pieter de Witte weet het zeker: de ‘Delffsche Donder-slagh’ is een straf van God. Het kerkvolk geeft zich over aan wereldlijk vermaak en onderling gekrakeel. Tot overmaat van ramp treedt het stadsbestuur laks op tegen katholieken. De ontploffing van het kruithuis aan de Geerweg is volgens de dominee dus niets minder dan een goddelijke vermaning.

Het kruithuis is slechts een van de vele militaire complexen in Delft. Het grootste is het Armamentarium op de Geer, gesticht in 1601, tot de nok gevuld met kanonnen en ander wapentuig van de Staten van Holland. In het voormalige clarissenklooster aan de zuidzijde van de Geerweg, nu de Kantoorgracht, zijn drie opslagplaatsen voor kruit. In twee waltorens ligt de voorraad van de Staten-Generaal, op het kloosterterrein bevindt zich het grotendeels ondergrondse ‘Secreet van Holland’. Op 12 oktober 1654 begaat commies Cornelis Soetens hier een onvoorzichtigheid bij het trekken van een kruitmonster. Het gevolg is een klap die volgens de overlevering zelfs op Texel wordt gehoord.

Deskundigen hebben berekend dat de kracht van de explosie ongeveer vergelijkbaar is met die van de vuurwerkramp in Enschede in 2000. Daarbij vallen 23 doden en bijna duizend gewonden. Het aantal slachtoffers van de Delftse ramp is onduidelijk. Van 53 omgekomen personen is de naam bekend; onder hen de beroemde schilder Carel Fabritius. Daarnaast worden echter talloze resten geborgen van mensen die niet kunnen worden geïdentificeerd. Verder raken 84 volwassenen en vele kinderen gewond. Ook de materiële schade is enorm. Tweehonderd huizen worden compleet weggevaagd en van nog eens driehonderd is het dak weggeblazen. De Staten van Holland vergoeden de schade en het stadsbestuur leidt het herstel en de herinrichting van dit stadsdeel. Maar een kruithuis mag er niet meer worden gevestigd.

Inloggen
Share
Tweet
Share