Een boerderij voor twee hammen?

Volgens een populair volksverhaal is aan de Rotterdamseweg ooit een boerderij verkocht voor twee hammen. Daarom heet hij sindsdien de Hamwoning en zijn in 1608 boven de toegangspoort twee reliëfs van een ham aangebracht. Mooie verhalen moet je eigenlijk niet ‘kapotchecken’, dus wie niet het risico wil lopen een illusie armer te worden, moet hier stoppen met lezen.

Een boerderij met een toegangspoort – dat wijst er al op dat dit geen gewone boerenbedoening is. Het gaat dan ook om een flink bedrijf, met 40 morgen ofwel 34 hectare land erbij. In deze streek is 25 morgen gewoonlijk voldoende voor een rendabele boerderij, dus deze is bovengemiddeld. Hij wordt omstreeks 1550 gebouwd door Claes Adriaensz Knobbert, geen boer maar een brouwer. In de biernijverheid klotst het geld tegen de plinten en brouwers investeren naar hartenlust op het platteland. De een steekt het in een bedijkingsproject in Zeeland, Claes doet dat in een boerderij onder de rook van Delft. En hij noemt hem naar zijn brouwerij aan het Achterom: De Ham. Spannender is de verklaring van de naam helaas niet.

Na het overlijden van Claes in 1566 zet zijn weduwe Maria Duijst de brouwerij voort. Hoewel zij ook de zorg over vier dochtertjes heeft, brengt zij het bedrijf tot nog grotere bloei. Tegen 1600 is zij de op-een-na hoogstaangeslagene in de belastingen van heel Delft. Nadat Maria in 1606 op tachtigjarige leeftijd overlijdt, wordt de Hamwoning eigendom van haar oudste dochter Volckje, getrouwd met de bijzonder succesvolle koopman Paulus van Beresteijn. Zij laten de boerderij grondig verbouwen en voorzien de toegang van het bijzondere poortje in fraaie Renaissancestijl.

Van de oorspronkelijke boerderij is weinig meer over, want die is in 1927 vrijwel volledig nieuw opgetrokken. Maar het unieke poortje staat er nog, met de reliëfs van de twee hammen, ter herinnering aan de brouwerij aan het Achterom. Het trekt al eeuwenlang de aandacht van kunstenaars, zo blijkt uit de tientallen tekeningen en prenten in de collectie van het Stadsarchief.