Grenzen stellen – Stadsarchief Delft
Proces-verbaal van de grensbepaling met Vrijenban voor het kadaster, 1824 (Archief 158, inv.nr 581)

Proces-verbaal van de grensbepaling met Vrijenban voor het kadaster, 1824 (Archief 158, inv.nr 581)

7 februari 2023:

Grenzen stellen

Deze kaart van Delft is vreemd. Er staan aanknopingspunten genoeg op – de Buitenwatersloot, de Haagweg en de Schie – maar de binnenstad lijkt op een leeggelopen ballon. Het is een plattegrond die vooral over de randen van de stad gaat.

De kaart is onderdeel van het officiële proces-verbaal van de grensbepaling voor het kadaster, een idee van Napoleon. Door precieze landopmeting is het mogelijk eerlijke belasting op grond te heffen. Koning Willem I neemt het idee in 1816 over en laat zijn landmeters het werk afmaken. Rondom Delft ligt dat gevoelig. De stad kocht in 1738 de ambachtsheerlijkheden Vrijenban en Hof van Delft, en profiteerde zo van extra belastinginkomsten. Die situatie is in de negentiende eeuw weer te niet gedaan. Ieder huis dat nu buiten de kadastrale gemeentegrenzen valt, is een belastingbetaler minder.

In 1824 komt de landmeter om de grens tot op de meter nauwkeurig te laten nazien in bijzijn van hoogwaardigheidsbekleders. Zijn verslag start links onderin waar Hof van Delft aan Vrijenban grenst. De landmeter beschrijft vanaf dat punt hoe de grens eerst om het huis van A. van den Bosch gaat en dan midden door het water terug de Rotterdamseweg oversteekt en de Broodsloot of Kloosterwatering in gaat. Dit water bestaat niet meer, het is ongeveer waar nu de Mijnbouwstraat loopt. Zo gaat de grensafbakening voort, ten oosten om de stad heen. In het noorden bij de Haagweg volgt de markering de bestaande bebouwing: rechts van het huis van weduwe Balkenstein, links van de schuur van Barend Braukamp. Dat er vermoedelijk nog geen brandgang tussen de twee panden zit, maakt niet uit. Zodra de burgemeester en de schout dit proces-verbaal ondertekenen, woont weduwe Balkenstein in Delft en haar buurman in Hof van Delft. Jacob Vlok valt de eer te beurt óp de grens te wonen. Bij de Tweemolentjesvaart rechts bovenin loopt de scheidslijn precies tussen twee van zijn schuren door. Dat wordt twee keer belasting betalen…

Inloggen
Share
Tweet
Share