Wilt u hier even tekenen? – Stadsarchief Delft
Lijst volkspetitionnement voor grondwettelijke gelijkstelling man vrouw, 1914. (Archief 598 inv.nr 1445)

Lijst volkspetitionnement voor grondwettelijke gelijkstelling man vrouw, 1914. (Archief 598 inv.nr 1445)

Handelingen gemeenteraad 2 september 1919: de eerste drie vrouwelijke gemeenteraadsleden in Delft. (Bibliotheek)

Handelingen gemeenteraad 2 september 1919: de eerste drie vrouwelijke gemeenteraadsleden in Delft. (Bibliotheek)

15 januari 2024:

Wilt u hier even tekenen?

In 1914 gaan Delftse vrouwen de straat op met een volkspetitie voor grondwettelijke gelijkstelling van man en vrouw. Aanleiding is de al jaren slepende discussie over het kiesrecht. Mannen mogen immers wel meepraten in de politiek, vrouwen niet.

De zaak komt aan het rollen als Aletta Jacobs zich in 1883 in Amsterdam op de kieslijst wil plaatsen. Zij heeft gestudeerd, zij werkt als arts en zij betaalt belasting. In de grondwet staat dat ‘Nederlanders’ die aan bepaalde belastingeisen voldoen, mogen stemmen. De autoriteiten haasten zich te melden dat de grondwet zo nooit bedoeld is. Vier jaar later wordt de tekst zelfs aangepast. De wet geldt nu alleen voor ‘mannelijke’ ingezetenen.

Feministes richten in de jaren daarna onder meer de Bond voor Vrouwenkiesrecht en de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht op. De eerste organisatie is wat chiquer dan de tweede. Dames van de Bond willen bijvoorbeeld niet demonstreren, en gaan zeker niet met een petitie langs de deur. Dat doen leden van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht wel. De Delftse afdeling staat onder leiding van Maria Christina Eekhoff-Bisschop, een uit Groningen afkomstige luitenantsvrouw die ook vicepresident van de Dierenbescherming is en penningmeester van de Openbare Leeszaal. Secretaris is Marie Elisabeth Bes. Zij verhuisde van Tilburg naar Delft om aan de Technische Hogeschool te studeren, Bes is de eerste vrouwelijke ingenieur van het land.

Het volkspetitionnement is een succes, premier Cort van der Linden ontvangt in 1915 een pakket met 162.900 handtekeningen. Het mannenbolwerk begint te kraken. Twee jaar later wordt het algemeen mannenkiesrecht afgekondigd, in 1919 volgt ook het vrouwenkiesrecht. De dames die langs de deuren gingen hebben hun punt gemaakt. En dat zelfs zónder deze Delftse handtekeningen, want die zijn om onbekende redenen nooit naar Den Haag gestuurd.

Inloggen